اسید سیتریک

اسید سیتریک که با نام جوهر لیمو نیز شناخته میشود یک اسید آلی ضعیف با فرمول شیمیایی C6H8O7 است . این ماده به صورت طبیعی از برخی سبزیجات و میوه هایی مانند مرکبات یافت میشود. پرتقال و لیمو ترش منابع سرشار از این ماده هستند. اما استخراج این ماده از مرکبات پاسخگوی  نیاز بالای صنایع تولید محصولات غذایی به این ماده نمیباشد و لازم است که این ماده به صورت مصنوعی تولید شود. کاشف سیتریک اسید دانشمند مشهور ایرانی جابربن حیان است که در قرن هشتم کشف شد.

به طور کلی اسید سیتریک دو نوع خشک و آبدار دارد . به جز فرمول شیمیایی تفاوت این دو نوع از اسید سیتریک در شکل ظاهری و نحوه فراوری است . اسید سیتریک خشک یا انهیدروس به شکل ظاهری پودر است که از تبلور اب گرم تولید میشود و فرم هیدراته ان که اسید سیتریک مونوهیدرات نامیده میشود به شکل جامد کریستالی است این ماده از تبلور با اب سرد حاصل میشود.با افزایش دما تا دمای 47 درجه فرم هیدراته این ماده با از دست دادن مولکول اب یه فرم خشک تبدیل میشود.

خاصیت نگهدارندگی آنتی اکسیدان و طعم دهندگی اسید سیتریک این ماده را به یک افزودنی جذاب در صنایع تولید مواد و محصولات غذایی مثل انواع غذاها ، فراورده های گوشی، کنسرو ها ، ژله ها و نوشیدنی ها تبدیل کرده است.

این ماده به دلیل دارا بودن سه گروه کروبوکسیلیک اسیدی در زیر گروه کربوکسیلیک اسید ها قرار میگیرد.

این ماده با از دست دادن پروتون یون سیترات تولید میکند .سیترات کلسیم که به نام جوهر لیمو شناخته میشود یکی از شناخته شده ترین نمک های یون سیترات است  که در تولید مواد غذایی به منظور افزایش طول عمر به عنوان نگهدارنده افزوده میشود.

تولید این ماده برای اولین بار به سال 1784 بر میگردد . پس از ان با کشف کپک پینی سیلین روش تتولید این ماده با استفاده از کپک اسپرژیل در بستر شکر با استفاده از اهک که برای ته نشین شدن اسید سیتریک  تولید شده به صورت نمک سیترات کلسیم استفاده میشود که در نهایت این ماده در حضور سولفوریک اسید به اسید سیتریک تبدیل میشود.

مهمترین بازار مصرف سیتریک اسید در تولید محصولات غذایی است . این ماده به عنوان طعم دهنده در تولید مواد غذایی ترش مزه استفاده میشود. علاوه بر این از این ماده به دلیل خاصیت اسیدیته برای حفظ ph استفاده میشود . در کنار موارد ذکر شده خاصیت انتی اکسیدانی این ماده نیز بسیار مورد توجه است .

به دلیل نیاز صنایع تولید کننده مواد غذایی در حجم های بالا به این ماده  استحصال این ماده از مرکبات جوابگوی نیاز ای صنایع نمیباشد وبا  تولید این ماده با روش های ذکر شده در مقیاس انبوه میتوان نیاز این صنایع را در سراسر دنیا برطرف کرد . واردات اسید سیتریک به کشور ها باید طبق قوانین و مقررات سازمان های مربوطه باشد زیرا با سلامت مردم ارتباط دارد .واردات این ماده در ایران طبق قوانین وزارت صمت و با نظارت غذا و دارو صورت میپذیرد.