ادتا چیست ؟اتیلن دی آمین تترا استیک اسید که با فرمول شیمیایی C10 H16N2O8 معرفی میشود به عنوان یک لیگاند شش دندانه و عامل کلاته کننده کاربرد های بسیاری دارد .این مده که به خوبی در اب حل میشود در دو نوع
جرم مولی :292.244 گرم بر مول
شکل ظاهری : پودر سفید رنگ
دانسیته : 0.860 گرم بر سانتی متر مکعب
روش تولید این ماده اولین بار از واکنش بین دو ماده اتیلن دی آمین و کلرو اسیتیک اسید معرفی شد اما امروزه راه های دیگری نیز وجود ارد مثل واکنش بین اتیلن دی امین فرمالدهید و سدیم سیانید که در مرحله اول تولید نمک سدیم میکند و در گام های بعدی به فرم اسیدی تبدیل میشود.
این ماده کاربردهای بسیاری در صنعت و پزشکی و دندان پزشکی دارد
به خاطر خاصیت کلاته کننده ادتا از این ماده به منظور حذف یون های فی موجود در اب استفاده میکند . شش دندانه بودن این لیگاند به طور کلی عامل انحلال سنگ اهک میباشد .از این ماده به عنوان عامل نگهدارنده و پایدار کننده در صنایع تولید مواد غذایی برای جلوگیری از رنگ زدایی اکسایشی کاتالیزوری به وسیله یون های فی استفاده میشود.
در تولید محصلات شوینده مختلف مثل محلول های پاک کننده از ادتا به عنوان ماده اولیه استفاده میکنند زیرا یون های فی موجود در اب هنگام شستشو تمایل دارند که با مولکوا های صابون یا شوینده پیوند برقرار کنند و ایجاد رسوب بر روی الیاف پارچه میکنند که این اتفاق منجر به چرک مردگی پارچه میشود اضافه کرن ادتا به محصولات شویندع به منظور برقراری پیوند ادتا با یون های موجود در اب میباشد که از ایجاد رسوب و لکه بر روی پارچه جلوگیری کند.
علاوه بر صنعت از ادتا در بخش درمان داروسازی و دندان پزشکی نیز استفده میشود . یکی از مهمترین کاربردهای ان در دندان پزشکی و در تولید موادی است که در درمان کانال ریشه دندان استفاده میشود.
در تولید قطره های چشمی نقش نگهدارنده دارد و در آزمایش خون از این ماده به عنوان عامل ضد انعقاد استفاده میشود .
علاوه بر این ها ادتا نقش دیسپرس کنندگی دارد و در جراحی های چشم از این ماده به منظور کاش دادن رشد باکتری ها در جراحی های چشم استفاده میشود. یکی دیگر از کاربردهای ادتا نقش انتی اکسیدانی ان میباشد که میتواند از اسیب زدن رادیکال های ازاد به دیواره عروق در بدن انسان جلوگیری کند .
این ماده طول عمر بالایی دارد و تجزیه شدن ان در طبیعت به کندی انجام میشود .برای حذف این ماده از پساب های صنعتی استفاده از میکروارگانیسم ها چیزی در حدود 80 درصد کارایی نشان داده اند .